Het opzetten van een ZBC

Van vrijgevestigd medisch specialisten wordt meer ondernemerschap verwacht. Daarom zoeken Medisch Specialistische Bedrijven (MSB) en vakgroepen steeds vaker naar commerciële mogelijkheden buiten het ziekenhuis. Het zelfstandig behandelcentrum (ZBC) is ondertussen geen nieuw fenomeen meer, maar de komende jaren zullen er meer behandelcentra opgericht worden door medisch specialisten zelf. Voor ondernemende artsen liggen er veel kansen voor een succesvol ZBC.

De wachtlijsten groeien, ziekenhuiszorg wordt uitgesteld, patiënten willen zo spoedig mogelijk zorg ontvangen en zorgverzekeraars willen kosten besparen. In de afgelopen jaren heeft Niels ter Kuile als adviseur meerdere ZBC’s begeleid. In antwoord op een aantal vragen zal Niels uitleggen hoe hij en zijn collega’s medische specialisten adviseren bij het opzetten van een ZBC.

Waar begin je als specialisten zich melden met plannen om een ZBC te starten?

Het klinkt wat vreemd, maar ik begin in het ziekenhuis. Voordat je aan de slag kunt buiten het ziekenhuis, moet je weten welke afspraken er zijn met het ziekenhuis of het MSB over nieuwe samenwerkingen. In overeenkomsten en reglementen staan vaak concurrentiebedingen en voorwaarden voor nevenwerkzaamheden. Samen met mijn juridische collega’s pluizen we eerst deze contracten uit.

Daarnaast mogen de nieuwe activiteiten niet ten koste gaan van de inzet binnen het ziekenhuis. Niemand zit te wachten op een teleurgestelde raad van bestuur omdat het werk in het ziekenhuis blijft liggen, alle artsen ergens anders aan de slag zijn of de kwaliteit onvoldoende wordt. De toekomstplannen moeten dus passen bij de huidige werkzaamheden.

Uiteraard maakt het een groot verschil of je in het ZBC gaat samenwerken met het ziekenhuis, MSB of met derden. Een behandelcentrum kan je zelf als vakgroep starten, maar je kan een strategische samenwerking aangaan met partners. Pas als we antwoord hebben op dit soort vragen gaan we de volgende stap zetten.

Stel, alle seinen staan op groen en we kunnen aan de slag. Hoe ziet deze volgende stap eruit?

Dan gaan we gelijk aan de slag met het ondernemingsplan. Dit plan is niet alleen voor jezelf, maar ook om financiers, samenwerkingspartners en andere partijen te overtuigen. Hoe gaat de kliniek eruit zien? Wie is de doelgroep en wat voor zorg ga je leveren? Maar ook, wat kan er mis gaan en welke bedreigingen zijn er. Hoe beter we voorbereid zijn, hoe groter de kans op succes.

Het belangrijkste onderdeel van dit plan zijn natuurlijk de financiën. Uiteindelijk moet er geld verdiend worden met de nieuwe onderneming. Dus moeten we in kaart brengen hoeveel er geïnvesteerd moet worden en wie dit gaat betalen. Daarbij proberen we altijd creatief te zijn. Bijvoorbeeld door te beginnen met tweedehands apparatuur of een goedkopere locatie te huren.

Uiteindelijk is grote vraag wie deze investeringen gaat doen. Dat kunnen de specialisten zelf doen of we regelen een financiering bij de bank. Maar het mooiste is natuurlijk een samenwerking met andere partijen die bereid zijn een deel van de investeringen op zich te nemen. Natuurlijk willen we ook weten hoe snel deze investeringen terugverdiend kunnen worden. Daarvoor schetsen we altijd een paar scenario’s. Soms gaat het met een nieuwe onderneming beter dan verwacht, maar soms helaas ook niet. Dus we bereiden ook altijd een worst case scenario voor. Dan bedenk je van te voren hoelang je bereid bent om verliezen te nemen.

Tot slot denken we bij het plan ook na over hoe de juridische structuur van het ZBC eruit gaat zien. Dat begint eigenlijk altijd met een stichting die de toelating en de vergunningen regelt. Deze stichting sluit een behandelovereenkomst met de patiënten. Maar vervolgens sluit de stichting een overeenkomst met een bv die de medisch specialistische zorg levert. De medisch specialisten zijn vervolgens aandeelhouder in deze bv. Afhankelijk van de situatie zijn hier weer variaties op te bedenken.

Alle plannen zijn uitgewerkt en de begrotingen zijn opgesteld. Nog even snel een BV oprichten en we kunnen aan de slag om zorg te gaan verlenen?

Helaas is dat wat te kort door te bocht. Het is niet mijn favoriete onderdeel, maar er zijn nog een aantal praktische zaken die we moeten organiseren. Gelukkig is mijn collega Douwe de Vries expert op dit terrein. Een kliniek waar medisch specialistische zorg geleverd wordt zal aan de nodige voorwaarden moeten voldoen. Op grond van de Wet Toelating Zorginstellingen (WTzi) heb je een toelating nodig en je moet voldoen aan de eisen uit de Kwaliteitswet Zorginstellingen. Wij hebben een overzicht van voorwaarden waar je aan moet voldoen, maar begin vooral vroeg met het aanvragen van de certificaten en vergunningen. Daar kan nog wel eens wat tijd overheen gaan.

Bij het oprichten van de rechtspersonen komt meer kijken dan alleen het opstellen van statuten voor een stichting en een BV. Onze juristen weten er nog veel meer van dan ik, maar het komt er op neer dat er overeenkomsten moeten komen tussen alle juridische entiteiten. Daar komt meer bij kijken dan je verwacht. Vroeger hadden we in een vakgroep altijd één maatschapsovereenkomst. Daarin was alles geregeld. Maar binnen een ZBC is één overeenkomst niet langer voldoende. Dan is voortdurend de vraag waar welk onderwerp geregeld moet worden. Waar moeten de afspraken over beloningen van de individuele medische specialisten staan? Die zullen niet in de overeenkomst tussen de stichting en de medische specialistische BV staan. En de regeling bij arbeidsongeschiktheid zal niet in de statuten van de BV staan. En waar leggen we afspraken vast als de samenwerking eindigt? Die komen weer in de aandeelhoudersovereenkomst.

Tegelijkertijd zal ik als adviseur ook aan de slag moeten om de verzekeringen te regelen. De belangrijkste verzekering is de beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Deze zal de stichting als eindverantwoordelijke moeten afsluiten. Maar daarnaast zijn er nog tal van onderwerpen: is een rechtsbijstandsverzekering passend? Of kunnen we beter in de begroting een reservering voor juridische kosten opnemen? Moet er een verzuimverzekering komen voor het personeel of kunnen eventuele risico’s in de aanloopfase voor eigen rekening genomen worden? Passen de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen van de individuele medisch specialisten nog wel bij de nieuwe situatie?

Als alle formele onderdelen zijn geregeld en het ZBC kan van start, helpen jullie dan nog mee met de praktische zaken?

Uiteraard denk ik graag mee. Om te beginnen zijn er de bedrijfsprocessen: hoe ga je het werk zo organiseren dat er zo efficiënt mogelijk gewerkt wordt zonder kwaliteit in te leveren? In plaats van alle ingrepen door elkaar te verrichten kun je beter gaan bundelen. Bij orthopeden stellen we voor om op dinsdag de knieën te doen en op donderdag de heupen. En op die knieën dag doe je eerst alle linkerknieën. Daarna richt je de operatiekamer anders in en doe je de rechterkant. De makkelijke ingrepen plan je aan het begin van de dag zodat er weinig uitloop is. De moeilijke aan het einde van de dag zodat vertragingen niet te koste gaan van andere patiënten.

Maar vergeet ook je personeel niet. Want naast medisch specialist ben je ook werkgever. In een krappe arbeidsmarkt waarin je concurreert met ziekenhuizen moet je nadenken over personeelsbeleid. Hoe zorgen we ervoor dat de werknemers in de kliniek gemotiveerd blijven? Hoe voorkomen we langdurige uitval? In het verlengde hiervan helpen we je bij het nadenken over beloningen, arbeidsovereenkomsten opstellen en het inrichten van de loonadministratie. Mijn collega’s van Inzet met Zorg zijn er om alle vragen over werknemers te beantwoorden.

Tot slot zal ik nog met je stil staan bij de administratie en facturatie. Alle verrichte ingrepen zullen gedeclareerd moeten worden bij de zorgverzekeraar zodat de zorg ook vergoed wordt. Als je dit op een verstandige manier doet wordt het opstellen van de jaarstukken en het doen van aangiftes ook een stuk makkelijker.

In gesprek

Overweeg je om een ZBC op te zetten of heb je al een ZBC en wil je met ons van gedachten wisselen over een aantal vraagstukken? Wij gaan graag met je in gesprek. Mail of bel gerust. Je kunt natuurlijk ook een afspraak maken.

Meer over onze visie en ideeën

De komende tijd publiceren we een aantal artikelen geschreven of geïnspireerd door onze adviseurs en andere experts van Raadgevers Kuijkhoven. De focus van deze artikelen zal liggen op de kansen en mogelijkheden van het medisch ondernemen, door en voor medisch specialisten.

We willen in deze artikelen verschillende onderwerpen belichten en daarmee bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe plannen en ontwikkelingen. We hopen dat deze serie artikelen inspireert tot ondernemerschap binnen en buiten ziekenhuizen.

Wij helpen graag door te faciliteren, te inspireren, te ontzorgen en bovenal door te motiveren. Zo kunnen we gezamenlijk innovatief, creatief en rendabel medisch ondernemerschap realiseren.