Jaarverantwoording aangepast in 2025?

Hoe ziet de jaarverantwoording in de zorg er volgend jaar uit? ‘Anders’.
In een nieuwe wet staat namelijk dat de minister voor kleine zorgaanbieders dan mag bepalen:

• welk deel van de verantwoording niet openbaar hoeft te zijn;
• hoe en wanneer een niet-openbare jaarverantwoording ingeleverd moet worden; en
• wie de gegevens van een niet-openbare jaarverantwoording mag gebruiken.

De jaarverantwoording zou hierdoor makkelijker kunnen worden voor veel praktijkhouders. Als de Eerste Kamer ook instemt. Deze praktijken moeten dan aan ten minste twee van de drie onderstaande kenmerken voldoen (zowel aan het begin als het einde van een boekjaar):

• de waarde van de activa is niet meer dan € 450.000;
• de omzet is niet meer dan € 900.000;
• het gemiddeld aantal werknemers is minder dan 10.

Invulling administratieve verplichting in 2025 is nog onbekend

Hoe de jaarverantwoording er concreet uit gaat zien, weten we dus niet. De Tweede Kamer vraagt de minister alleen om iets te bedenken. Daarmee is er zicht op enige vermindering van de administratieve lasten voor kleine zorgaanbieders. De minister denkt nu aan een beperkte jaarrekening met hooguit drie vragen. In samenspraak met de Eerstelijnscoalitie wordt nog een regeling geschreven.

De minister moet daarnaast onderzoeken of het mogelijk is dat zorgverleners niet ieder jaar een jaarverantwoording insturen als zij te goeder trouw zijn. Logischerwijs is het antwoord op die vraag ‘ja’. De verplichting bestond in het verleden nog niet. Dat zal dan wel uit het onderzoek blijken. We zullen zien. De minister heeft echter alvast gezegd dat een jaarlijkse uitvraag voor haar een meerwaarde heeft. De jaarlijkse uitvraag versterkt de informatiepositie van de toezichthouder en geeft de mogelijkheid om uit de data af te leiden welke trends en ontwikkelingen er zijn, bijvoorbeeld over de continuïteit van zorgaanbieders. Eén of meerdere jaren geen verantwoording zou daarnaast calculerend gedrag kunnen stimuleren, aldus de minister.

Aandachtspunten en raad voor bij het vaststellen van de nieuwe regeling

Als ik zo vrij mag zijn, geef ik de makers van de nieuwe regeling vast een paar tips:

• Hou het simpel. De huidige regeling heeft al 29 pagina’s. Maak de regeling korter en begrijpelijk voor degenen die zich aan de nieuwe regels moeten houden.

Tip: de minister heeft helemaal gelijk met haar opmerking dat het slim is om zo veel mogelijk aan te sluiten bij de al beschikbare verantwoordingsinformatie voor bv’s en de belastingaangifte. De drie vragen zouden dan specifiek gericht kunnen zijn op thema’s die op enig moment bij de toezichthouder onder de aandacht zijn.

• Voorkom onnodige bestraffing van zorgverleners. Binnen zes maanden na afloop van het kalenderjaar een jaarrekening beschikbaar hebben is onrealistisch. Dat is niet de schuld van een zorgverlener. Dat dienstverleners nu meer tijd hebben om een jaarrekening vast te stellen en belastingaangifte te doen heeft een reden. Het opstellen en controleren kost tijd en het gaat om grote aantallen…

Tip: sluit aan op de wettelijke termijnen die al bestaan. Te weten uiterlijk twaalf maanden na het boekjaar voor bv’s en voor andere zorgverleners in overeenstemming met de belastingconsulentenregeling van de Belastingdienst.

• Hou je aan de geldende privacyregels. Het Hof van Justitie kan wetgeving ongeldig verklaren als er onvoldoende onderbouwing is voor het publiek toegankelijk maken van informatie over personen. Gegevens van kleine praktijken zijn gemakkelijk te herleiden naar personen. Als die gegevens ‘op straat komen te liggen’ is dat behoorlijk invasieve wetgeving .

Tip: zorg voor een uitgebreide toelichting bij het te verschijnen besluit:

• – welke doelen willen we precies bereiken met de jaarverantwoording?
• – is openbaarmaking strikt noodzakelijk om die doelen te bereiken?
• – welke alternatieven zijn overwogen om deze doelen te bereiken?

Anders gezegd: voor welk probleem is openbaarmaking de oplossing? Ik begrijp dat de toezichthouder hongerig is naar meer data. Daar kan een goede reden voor zijn. Maar bij het nuttigen ervan moeten wel goede tafelmanieren in acht genomen worden.