Tijd is geld, maar voor wie?
Ontwikkelingen in de veterinaire praktijk
Sinds medio 2015 ontwikkelen zich ketens binnen de veterinaire wereld. Deze ketens benaderen eigenaren met de vraag of zij hun praktijk willen verkopen. Zo willen zij een veterinair imperium opbouwen, om dit eventueel weer met stevige winst door te verkopen. U kunt meer lezen over de ontwikkelingen in de ketenvorming in ons kennisdossier over dit onderwerp op onze site.
Tempo
De ketens (Evidensia, CVS en Anicura) zijn actief praktijken aan het benaderen en laten hun imperium langzaam groeien. De groei is nog steeds minder snel dan medio 2015 door hen zelf voorspeld. De Nederlandse markt is blijkbaar toch weerbarstiger dan gedacht. Momenteel is ongeveer 8 procent van de gezelschapsdierenpraktijken (circa 110 locaties) in bezit van een keten.
Lage verzekeringsdichtheid
De dierverzekeringsdichtheid in Nederland is nog steeds erg laag. Circa 4% van de huisdier-eigenaren heeft een verzekering om behandelingen van te betalen. In de landen waar de ketens hun basis hebben, ligt deze verzekeringsdichtheid tussen 50 tot wel 70 % (Zweden). Dit betekent dat er, zonder al te veel onderhandeling of prijsopgaaf vooraf aan de eigenaar, een behandeling kan worden ingezet die zeker betaald wordt. Bovendien zullen er, als die behandeling in de tweede of derde lijn plaatsvindt, aanzienlijk hogere nota’s geschreven worden dan in alleen de eerste lijn. De prijzen voor diergeneeskundige behandelingen en prijzen van medicijnen en voeders zijn overigens geheel vrij en niet, zoals binnen tandheelkunde en andere humane gezondheidszorg, van overheidswege of door verzekeraars vastgesteld. In de veterinaire markt geldt 100 % marktwerking.
Contouren
Langzaam worden contouren van profielen van de drie genoemde ketens zichtbaar.
- CVS is een bedrijf dat van start tot finish alles in eigen beheer houdt. Van medicijnen met een CVS verpakking (eigen merk), naar eigen laboratoria tot aan eigen crematoria toe. CVS is een beursgenoteerde onderneming in de UK, en heeft geen (althans niet uitgesproken) verkoopplannen.
- Evidensia profileert zich als de “#1 werkgever” met veel aandacht voor in house nascholing in de vorm van de recent gestarte Evidensia academy.
- Anicura richt zich op kwaliteit (iso-certificering) door te proberen de – onafhankelijke en zelfstandige – praktijken van Sterklinieken aan zich te verbinden.
Evidensia en Anicura, beiden Scandinavische ketens, worden gefinancierd door investeringsfondsen. Als het lukt de gehele keten tegen een beduidend hogere prijs te verkopen dan de som van de aankopen dan behaalt men grote winst voor de investeerders.
Effecten
De ketens laten voorlopig de overgenomen praktijken grotendeels ongemoeid. Dit heeft wat mij betreft weinig voorspellende waarde. Het private equity rendementsdenken zal namelijk toch op enig moment vorm krijgen. Hier zijn twee zaken in ieder geval van belang.
- Ten eerste is het ingrijpen op praktijkvoering, kosten besparen en zaken centreren pas efficiënt als er een bepaalde schaalgrootte is ontstaan. Een startende keten zal zich dus eerst focussen op groei, daarna pas op rendement.
- Ten tweede maken in ieder geval Anicura en Evidensia geen geheim van het feit dat hun keten op niet al te lange termijn doorverkocht zal worden. De winst voor de investeerders zal dan primair in een gestegen verkoopprijs liggen.
De nieuwe eigenaren – die een topprijs betaald hebben – willen natuurlijk ook weer rendement maken en gaan mogelijkerwijs veel steviger op omzet en kosten sturen.
Targets
Ook worden er controlemechanismen ingebouwd die er voor moeten zorgen dat de ( inmiddels in loondienst werkende ) praktijkeigenaren hun targets halen en op de kosten blijven letten. Daar is de ex-eigenaar overigens veel aan gelegen, want daar is het tweede deel van de op prestatie gerichte overnamesom aan gekoppeld. Wij zien zowel bonusregelingen op basis van omzetgroei als op basis van winsttoename. Riskant, want bij met name die tweede variant is het zodanig vormgegeven dat de kosten mede bepaald worden door de keten.
Tijd levert geld op
Nu een deel van de meest interessante beschikbare praktijken is overgenomen, worden ook kleinere praktijken benaderd. Er moet immers in een vlot tempo volume worden gecreëerd om een volwaardige keten met dito omzet te kunnen optuigen, waardoor de synergetische voordelen kunnen worden benut. Dit betekent in wezen dat er schaarste ontstaat in het aanbod van mooie winstgevende praktijken.
De ondernemende dierenarts die geniet van zijn zelfstandigheid kan nog een aantal jaar van zijn (hogere) winst uit onderneming genieten in plaats van nu eenmalig een zak geld te ontvangen met daarna een ‘karig’ loon. Zijn praktijk heeft over een aantal jaar ongetwijfeld ook nog waarde. Zeker als de prijsstijging die hier en daar gesignaleerd is doorzet. Dan kan ook in de onafhankelijke praktijken de winst toenemen door mee te liften op deze prijsstijgingen (ketenvorming update investeringsmaatschappijen).
U kunt dus door een goedlopende praktijk te koesteren en verder te perfectioneren een hogere winst genereren, die op termijn leidt tot een hogere overnamesom (goodwill). In de tussentijd kunt u óók nog een hoger inkomen winst uit onderneming realiseren.
Tijd is geld, of in dit geval eigenlijk: tijd levert geld op
Kunstmatige urgentie
Vanuit de ketens wordt een soort kunstmatige urgentie gecreëerd door te wijzen op de mogelijkheid van dalingen in de prijsvorming bij praktijkovernames de komende jaren. Dit kan bewaarheid worden. Heeft u een goedlopende praktijk? Dan kunnen wij exact voor u uitrekenen hoe snel deze eventuele prijsdaling moet verlopen om voor u per saldo schadelijk te zijn.
Door voorlopig eigenaar te blijven heeft u de komende tijd een hoger inkomen én fiscale voordelen. Ook bij een dalende prijs kan het voor u nog steeds voordelig zijn om verkoop uit te stellen. Het actueel winstniveau, loondienstinkomen en mate van daling zijn cruciale factoren in onze berekening. En misschien het belangrijkste van alles: hoe lang wilt u nog werken?
U kunt uw praktijk maar één keer verkopen!
Revival van ondernemerschap
Nu de ketens prominent aanwezig zijn en iedereen het daar over heeft, lijkt het of het ontbreekt aan veterinaire ondernemers. Niets is minder waar! Er zijn genoeg ondernemende dierenartsen die hun mooie eigen bedrijf absoluut niet uit handen willen geven. Er zijn ook praktijken die actief hun eigen imperium uitbreiden door praktijken (in de nabijheid) te kopen. In mijn adviespraktijk en die van mijn collega’s is recent een behoorlijk aantal praktijken ter verkoop aangeboden. En ik kan u zeggen, minder dan de helft gaat naar een keten. Er zijn namelijk genoeg ambitieuze (jonge, ook vrouwelijke) ondernemende dierenartsen die een eigen praktijk willen..
Doordat de ketens zich manifesteren, worden praktijkeigenaren zich bovendien meer en meer bewust van het functioneren binnen, en de winstgevendheid van, de eigen praktijk en worden efficiency-slagen gemaakt. De adviseurs van Raadgevers begeleiden u als dierenarts, ondernemer en praktijkeigenaar graag bij het verkrijgen van meer inzicht en het maken van de juiste keuzes in dit snel bewegende veterinaire krachtveld.
PS
Binnenkort geven wij een training voor dierenartsen die overwegen om hun carrière als ondernemer (eigenaar, associé) een volgende, nieuwe impuls te geven.