Aanvullend pensioen
Opbouwen en uitkeren
Heb je geen of een versoberd pensioen, dan kun je met een aanvullend pensioen (ook wel lijfrente genoemd) in privé, fiscaal vriendelijk sparen of beleggen voor een aanvulling op je oudedagsinkomen. In de opbouwfase bouw je kapitaal op en is de inleg is (onder voorwaarden) fiscaal aftrekbaar. In de uitkeringsfase koop je met het kapitaal vast en gelijkmatige uitkeringen aan die wel belast zijn.
Opbouwen en uitkeren kan via een bank, beleggingsinstelling of verzekeraar. Er is veel mogelijk. Wel moet je rekening houden met de fiscale spelregels en de productvoorwaarden van de diverse aanbieders. Een keuze maken is daarom best lastig. Laat ons jou daarom helpen met het vinden van een passend aanvullend pensioen.
Aanvullend pensioen opbouwen
Indien je inkomen na pensionering niet toereikend is, dan kun je zelf een aanvullend pensioen opbouwen bij een bank, beleggingsinstelling of verzekeraar. Je kunt die oudedagsvoorziening dan zien als jouw persoonlijke pensioenpotje, waarmee je je AOW en eventueel je werknemers- of beroepspensioen aanvult.
Je mag opbouwen tot uiterlijk 31 december, 5 jaar na het jaar waarin je de AOW-leeftijd bereikt. Dit is de fiscale einddatum. Uiterlijk op die datum moet je met het opgebouwde kapitaal een lijfrente te hebben aangekocht.
Voor- en nadelen van een aanvullend pensioen
De voor- en nadelen weer van een aanvullend pensioen zijn als volgt:
De voordelen van een aanvullend pensioen
Tijdens de opbouwfase kent een aanvullend pensioen een aantal voordelen:
- Inleg aftrekbaar
De inleg voor een aanvullend pensioen is fiscaal aftrekbaar, als deze gelijk of minder is dan de de zogenaamde jaarruimte. Op de site van de Belastingdienst staat een tool, waarmee je kunt uitrekenen of je jaarruimte hebt. Heb je ook nog onbenutte jaarruimte van voorgaande jaren, dan kun je mogelijk ook nog meer aftrekken binnen de zogenaamde reserveringsruimte. Ook dat reken je door met de tool. Als de inleg aftrekbaar is dan betaal je minder inkomstenbelasting of krijg je misschien belasting terug. - Geen belasting op vermogen tijdens opbouw en uitkering
Daarnaast is het zo dat het kapitaal dat je voor je aanvullend pensioen opbouwt of hebt opgebouwd niet wordt belast voor de inkomstenbelasting in box 3 (voor zover je vermogen meer zou bedragen dan €57.000 (2024). Belastingheffing wordt dus uitgesteld. - Uitstel belasting en mogelijk tariefvoordeel
Zodra je je pensioenleeftijd hebt bereikt moet je het opgebouwde kapitaal van het aanvullend pensioen gebruiken om uitkeringen mee aan te kopen. De uitkeringen worden wel belast als inkomen in box 1 via een voorheffing van de loonbelasting. Het fiscale voordeel kan dan inhouden dat je in de uitkeringsfase in een lagere inkomstenbelastingschijf wordt belast dan waarvoor je de inleg in de opbouwfase in aftrek hebt genomen. - Meer beleggingsvrijheid
De meeste werknemers- of beroepspensioenen laten niet zo heel veel ruimte over aan deelnemers voor wat betreft de keuze in beleggingen. Kies je voor een aanvullend pensioen waarmee je ook kunt beleggen dan is die vrijheid er wel. - Alles op één plek
Begin je net met het opbouwen van aanvullend pensioen, dan houd je het beste overzicht door voor één oplossing te kiezen. Groot voordeel is dat één oplossing overzicht geeft. Heb je her en daar al diverse aanvullend pensioenoplossingen lopen, dan zou je die kunnen samenvoegen binnen één oplossing om datzelfde overzicht weer te krijgen. Je krijgt dan meteen ook een beter beeld van de voortgang van de opbouw dan wanneer je allemaal gefragmenteerde oplossingen hebt. Indien nodig kun je al in een vroeg stadium handelen, mocht dat nodig zijn. Zo voorkom dat je rond je pensionering voor nare verrassingen komt te staan.
De nadelen van een aanvullend pensioen
Tegenover deze voordelen staan wel een paar nadelen:
- Alleen geschikt voor aankoop tijdelijke en levenslange uitkering
Met het opgebouwde kapitaal uit een aanvullend pensioen kan alleen een tijdelijke of levenslange vaste en gelijkmatige uitkering worden aangekocht. De mogelijkheden om kort na pensionering een groot deel van het kapitaal (ineens) te laten uitkeren is beperkt. - Het aanvullend pensioen is geblokkeerd
Het kapitaal binnen een aanvullend pensioen mag tussentijds niet worden opgenomen. Wordt het vermogen toch tussentijds opgenomen of doet men iets wat fiscaal niet is toegestaan (zoals het in één keer laten uitkeren (in jargon: afkopen), schenken, verkopen of verpanden), dan zal de Belastingdienst belasting innen aangevuld met een boete (revisierente) van maximaal 20%. Het is wel toegestaan om kleine kapitalen af te kopen bij één aanbieder (maximaal € 5.364 in 2024) en een bedrag op te nemen bij langdurige arbeidsongeschiktheid (maximaal € 50.063 in 2023). - Positie partner bij overlijden
Bij een aanvullend pensioen in de vorm van de verzekering kun je via de begunstiging vastleggen wie de begunstigde is van het kapitaal mocht je voor de einddatum komen te overlijden. Een pensioenrekening (bij een bank- of beleggingsinstelling) kent geen begunstiging. Komt de rekeninghouder te overlijden, dan komt het vermogen op de rekening toe aan de wettelijke erfgenamen. Vaak zijn dat de partner en de kinderen. Bij testament of bij legaat kunnen één of meerdere erfgenamen expliciet worden aangewezen als gerechtigde tot het kapitaal van de pensioenrekening bij overlijden. Het kapitaal van de aanvullend pensioen zal bij overlijden niet worden betrokken bij het bepalen van de erfbelasting. Wel verlaagt de pensioenrekening de partnervrijstelling voor de Successiewet.
Bij wie kun je aanvullend pensioen opbouwen?
Het opbouwen van aanvullend pensioen kan via een bank, beleggingsinstelling of een verzekeraar. Hieronder leggen wij kort de verschillen uit:
Aanvullend pensioen opbouwen bij een bank
Je kunt aanvullend pensioen opbouwen op een geblokkeerde lijfrentespaarrekening bij een bank. Op deze rekening kun je sparen tegen variabele rente en/of tegen een vaste depositorente. Bij iedere storting op een lijfrentespaarrekening moet je deze keuze maken. Kies je voor een depositorente en wil je tussentijds het kapitaal toch fiscaal geruisloos overmaken naar een andere aanvullende pensioenoplossing, dan kan de bank boeterente in rekening brengen.
Voordeel van een lijfrentespaarrekening is dat je heel eenvoudig geld opzij zet voor later. De meeste (groot)banken bieden dan ook een dergelijke rekening aan. Tot € 100.000 is het kapitaal gedekt onder het Depositogarantiestelsel. Dat geldt voor alle rekeningen van een rekeninghouder bij één bank.
De lijfrentespaarrekening is geschikt voor echte spaarders. Het opbouwen van een aanvullend pensioen gebeurt meestal over jaren of zelfs decennia. Er kan dan ook vaak meer risico worden gelopen met de opbouw van het kapitaal door te beleggen. Kijk dan ook snel wat jouw Beleggersprofiel is om uit te vinden of je een echte spaarder bent.
Beloning
Voor het advies over en/of bemiddeling in een lijfrentespaarrekening maken wij van tevoren met jouw een beloningsafspraak. Lees daarover ook hier onze Dienstenwijzer en het Dienstverleningsdocument Vermogen.
Na het afsluiten van de lijfrenteverzekering bieden wij alleen wettelijke nazorg, tenzij wij met jou nadere afspraken maken over aanvullende nazorg. De wettelijke nazorg omvat onder meer het tijdig – tijdens de looptijd van een lijfrentespaarrekening – verstrekken van informatie over wezenlijke wijzigingen in de informatie over de lijfrentespaarrekening , voor zover dit redelijkerwijs relevant is voor een adequate beoordeling van de lijfrentespaarrekening. Heb je vragen over de lijfrentespaarrekening die niet vallen onder de wettelijke nazorg, dan maken wij hierover eerst met jou een beloningsafspraak.
Aanvullend pensioen opbouwen bij een beleggingsinstelling
Het aanvullend pensioen kan ook door middel van beleggen worden opgebouwd binnen een zogenaamde pensioenrekening.
Je kunt daarbij gebruik van de beleggingsdienstverlening via ons kantoor, waarbij je toegang kunt krijgen tot professioneel vermogensbeheer van OAKK Beheerd beleggen of tot de door ons zelf samengestelde, duurzame adviesportefeuilles van Impactbeleggen.
De bij de pensioenrekening inbegrepen dienstverlening is in onze ogen essentieel. Zeker nu de overheid stapjes terugdoet en meer zelf aan mensen overlaat, kun je echt extra hulp gebruiken. Of dat nou op beleggingsgebied is of op het grote vermogensplaatje, het is altijd goed dat je kunt terugvallen op deze professionele dienstverlening.
Met een pensioenrekening wordt een belangrijk nadeel van de lijfrentespaarrekening weggenomen, namelijk dat je voor het opbouwen van kapitaal over een lange periode waarschijnlijk meer risico kunt nemen dan dat je met sparen doet. Ook ben je met vermogensbeheer en/of beleggingsadvies niet meer volledig op jezelf bent aangewezen voor beleggingskeuzes.
Een pensioenrekening moet wel echt bij je passen. Je moet het beleggingsrisico kunnen en willen lopen. Kijk dan ook aan de hand van je Beleggersprofiel of de pensioenrekening wat voor jou is.
Beloning
Voor het advies over en/of bemiddeling in een pensioenrekening worden wij door jou beloond aan de hand aan de hand van percentage over het belegd vermogen. Lees daarover hier meer over en lees ook hier onze Dienstenwijzer en het Dienstverleningsdocument Vermogen.
Na het afsluiten van de pensioenrekening bieden naast de wettelijke nazorg ook aanvullende dienstverlening. Tenzij anders aangegeven is dit inbegrepen in onze beloning. De wettelijke nazorg omvat overigens onder meer het tijdig – tijdens de looptijd van een pensioenrekening – verstrekken van informatie over wezenlijke wijzigingen in de informatie over de pensioenrekening, voor zover dit redelijkerwijs relevant is voor een adequate beoordeling van de pensioenrekening.
Aanvullend pensioen opbouwen bij een verzekeraar
Een aanvullend pensioen kan ook worden opgebouwd binnen een levensverzekering. Binnen deze zogenaamde lijfrenteverzekering kun je dan een uitkering bij in leven zijn op de einddatum verzekeren. Ook bij voortijdig overlijden is er vaak een uitkering.
De lijfrenteverzekering is gewoon een contract waarin je de afspraken met de verzekeraar vastlegt. Je hebt dan ook iets meer flexibiliteit dan met een aanvullend pensioen bij een bank of beleggingsinstelling. Zo kun je met de verzekeraar afspreken:
- dat je een gegarandeerd kapitaal opbouwt op de einddatum;
- dat je een variabel kapitaal opbouwt door te beleggen;
- dat een specifiek persoon de begunstigde is van het kapitaal mocht je komen te overlijden;
- dat de verzekeraar jouw premiebetaling overneemt in geval van arbeidsongeschiktheid, etc.
Bij het aangaan van de lijfrenteverzekering is er dus veel mogelijk. Heb je eenmaal de lijfrenteverzekering afgesloten, dan moet je je tijdens de looptijd houden aan die afspraken. Dat kan soms rigide aanvoelen. Je kunt, bijvoorbeeld, niet eenvoudig de einddatum verschuiven, mocht dat wenselijk zijn. Ook vallen lijfrenteverzekeringen niet onder het Depositogarantiestelsel. Tot slot ben je zelf verantwoordelijk voor de beleggingskeuzes, indien je er voor kiest om je aanvullend pensioen op te bouwen door middel van beleggen. Zie daarvoor ook het Beleggersprofiel.
Beloning
Voor het advies over en/of bemiddeling in een lijfrenteverzekering maken wij van tevoren met jouw een beloningsafspraak. Lees daarover ook hier onze Dienstenwijzer en het Dienstverleningsdocument Vermogen.
Na het afsluiten van de lijfrenteverzekering bieden wij alleen wettelijke nazorg, tenzij wij met jou nadere afspraken maken over aanvullende nazorg. De wettelijke nazorg omvat onder meer het tijdig – tijdens de looptijd van een lijfrenteverzekering – verstrekken van informatie over wezenlijke wijzigingen in de informatie over de lijfrenteverzekering, voor zover dit redelijkerwijs relevant is voor een adequate beoordeling van de lijfrenteverzekering. Heb je vragen over de lijfrenteverzekering die niet vallen onder de wettelijke nazorg, dan maken wij hierover eerst met jou een beloningsafspraak.
Nog niet toe aan uitkeren? Stel dan uit
Heb je kapitaal dat is vrijgekomen uit een aanvullend pensioen en nog geen behoefte om met dat kapitaal een uitkering aan te kopen, dan kun je bij een bank, beleggingsinstelling of verzekeraar de opbouw van dat kapitaal voortzetten. In jargon heet dit uitstellen. Het kapitaal wordt dan rechtstreeks fiscaal geruisloos overgedragen van de huidige aanbieder naar de nieuw aanbieder waar de opbouw wordt voortgezet. Je kunt alleen het kapitaal verder laten aangroeien, maar je kunt (als je jaarruimte hebt) ook nog verder inleggen op het aanvullend pensioen.
Uitstellen kan aantrekkelijk zijn wanneer je nog geen AOW ontvangt; daarna zijn de belastingtarieven in de eerste twee belastingschijven immers lager dan vóór de AOW-leeftijd. Je mag niet onbeperkt uitstellen: de uitkering van het aanvullend pensioen moet uiterlijk ingaan op 31 december in het vijfde kalenderjaar na het kalenderjaar waarin je AOW krijgt.
Keuze maken binnen een redelijke termijn
Let er wel op dat je binnen een redelijk termijn een keuze maakt om uit te stellen. Deze termijn eindigt op 31 december na het jaar van expireren van het bestaande aanvullende pensioen of, bij overlijden, op 31 december van het tweede kalenderjaar na overlijden.
Heb je al maximaal uitgesteld tot 31 december in het vijfde kalenderjaar na het kalenderjaar waarin je AOW krijgt, dan eindigt jouw redelijke termijn op 31 december van het daarop volgende jaar. Uiterlijk die datum moeten de uitkeringen zijn ingegaan.
Afstorten van je fiscale oudedagsreserve (FOR) voor aanvullende pensioenopbouw
Heb je een fiscale oudedagsreserve (FOR), dan is het ook mogelijk om deze af te storten in een aanvullend pensioen.
Lees meer over het afstorten van FOR voor aanvullende pensioenopbouw
Als IB-ondernemer had je tot en met 2022 de mogelijkheid om binnen je onderneming (onder voorwaarden) een fiscale reserve aan te leggen: de fiscale ouderdagsreserve. Groot voordeel van deze reserve was dit er geen verplichting is om direct liquide vermogen aan te houden binnen je onderneming om uiteindelijk de verplichtingen mee te kunnen financieren. Zo kon je de belastbare winst binnen je onderneming drukken en hield je meer vermogen over om mee te investeren. Op langere termijn moest er echter wel geld aanwezig zijn om de reserve mee te kunnen financieren. De fiscus ging er namelijk vanuit dat je of ineens fiscaal met haar afrekende over deze reserve of dat je met de reserve een tijdelijke of levenslange lijfrente aan zou kopen. Kocht je een uitkering, dan gelden daarvoor de normale uitkeringsregels (zoals hierna omschreven).
Voor de meeste ondernemers is het echter interessanter om de FOR tussentijds te laten vrijvallen en het bedrag over te hevelen naar een bank, beleggingsinstelling of verzekeraar voor een aanvullend pensioen, zeker nu verdere opbouw van de FOR met ingang van 2023 niet meer mogelijk is. Je zet dan de opbouw voort. Zodoende wordt belastingheffing in box 3 voorkomen. Dit gaat fiscaal neutraal: de FOR vermindert en de winst neemt met hetzelfde bedrag toe. Bij de overheveling hoeft geen rekening te worden gehouden met de jaarruimte en/of reserveringsruimte.
Voordelen van het omzetten van de FOR in een aanvullend pensioen zijn dat je dan geen liquide vermogen meer hoeft aan te houden voor het financieren van de vrijval van de FOR, je geen wezenlijk faillissementsrisico meer hebt en – met name – dat je ook daadwerkelijk een aanvullend pensioen opbouwt.
Voor het omzetten van een FOR moet een nieuw aanvullend pensioenproduct bij een een bank, beleggingsinstelling of verzekeraar worden gesloten.
Aanvullend pensioen uitkeren
Nadat je je aanvullend pensioen (lijfrente) hebt opgebouwd en je verdere opbouw niet meer kunt of wilt doen, moet je met het opgebouwde kapitaal een uitkering aankopen. Deze uitkeringen worden in box 1 belast. Door tijdelijke en/of levenslange uitkeringen te combineren kun je slim je pensioeninkomen vormgeven.
Heb je meerdere aanvullende pensioenen die vrijvallen, dan kun je de kapitalen samenvoegen. Wij kunnen voor je zien of dat (fiscaal) voordelig is.
Hieronder zijn per uitkeringsvorm de fiscale spelregels weergegeven. Houd je je niet aan deze spelregels, dan is dat meestal nadelig. De lijfrente wordt dan direct belast en je moet 20% van de waarde als een soort boeterente betalen.
Als de opbouw van je oudedagsvoorziening een (contractuele) einddatum bereikt, dan moet je binnen een redelijk termijn een keuze maken om de opbouw voort te zetten (uitstellen) of om met het kapitaal uitkeringen aan te kopen. Deze termijn eindigt op 31 december na het jaar van contractsbeëindiging (na uitstel) of, bij overlijden, op 31 december van het tweede kalenderjaar na overlijden.
Welke uitkeringen zijn mogelijk?
Een aanvullend pensioen kan worden uitgekeerd in (een combinatie van) de volgende uitkeringsvormen:
Aankopen van uitkeringen voor een levenslange oudedagsvoorziening
Wil je je lijfrentekapitaal gebruiken om jezelf langdurige te voorzien van inkomen vanaf het moment dat je met pensioen wilt gaan, dan kun je via bank, beleggingsinstelling of verzekeraar aan levenslange oudedagsvoorziening aankopen. De uitkeringen uit deze oudedagsvoorziening moet je uiterlijk ontvangen in het vijfde jaar na het jaar waarin je je AOW-leeftijd bereikt.
Kies je voor een uitkering via een direct ingaande lijfrenteverzekering, dan lopen de uitkeringen zolang je leeft. De verzekeraar betaalt uit zolang je leeft. Wil je dat in geval van overlijden de uitkeringen toekomen aan je partner of een ander, dan kun je met aanvullende dekking de uitkeringen laten overgaan op een andere begunstigde of het overlijdensrisico helemaal afdekken met een zogenaamde contra-verzekering.
Kies je voor een geblokkeerde uitkerende lijfrentespaar- of pensioenrekening, dan ontvang je uitkeringen over het aantal jaren tot je AOW-leeftijd plus 20 jaar. Bij een lijfrentespaarrekening bij een bank worden de uitkeringen gegarandeerd in de vorm van een vaste rente. Ook is het mogelijk om te kiezen voor variabele uitkeringen door te beleggen op een uitkerende pensioenrekening. Mocht je komen te overlijden terwijl de uitkeringen al zijn ingegaan, dan gaan de uitkeringen over naar jouw wettige erfgenamen.
Aankopen van uitkeringen voor een tijdelijke oudedagsvoorziening
Wil je je opgebouwde lijfrentekapitaal gebruiken om een wat hoger inkomen te hebben in de eerste jaren vanaf je AOW, dan kun je via bank, beleggingsinstelling of verzekeraar aan tijdelijke oudedagsvoorziening aankopen. De uitkeringen uit deze tijdelijke oudedagsvoorziening moet je uiterlijk ontvangen in het vijfde jaar na het jaar waarin je jouw AOW-leeftijd bereikt. De jaarlijkse uitkering van alle tijdelijke lijfrentes bij elkaar is maximaal € 26.463 per jaar (2024).
Je kunt dan kiezen om vanuit een geblokkeerde uitkerende lijfrentespaar- of pensioenrekening de uitkeringen te laten betalen. De rekening moet dan minstens 5 jaar uitkeren. De uitkeringen kunnen door een bank worden gegarandeerd in de vorm van een vaste rente. Ook is het mogelijk om te kiezen voor variabele uitkeringen door te beleggen op een uitkerende pensioenrekening. Mocht je komen te overlijden terwijl de uitkeringen al zijn ingegaan, dan gaan de uitkeringen over naar jouw wettige erfgenamen.
Ook kun je kiezen voor een direct ingaande lijfrenteverzekering bij een verzekeraar. Ook dan moet je ten minste vijf jaren uitkeringen ontvangen. De verzekeraar betaalt uit zolang je leeft. Wil je dat in geval van overlijden de uitkeringen toekomen aan je partner of een ander, dan kun je met aanvullende dekking de uitkeringen laten overgaan op een andere begunstigde of het overlijdensrisico helemaal afdekken met een zogenaamde contra-verzekering.
Aankopen van uitkeringen voor een nabestaandenvoorziening
Zit je nog in de opbouwfase van je aanvullend pensioen en kom je te overlijden, dan kunnen je nabestaanden via een bank, beleggingsinstelling of verzekeraar aan tijdelijke oudedagsvoorziening aankopen.
Bouw je je lijfrentekapitaal op in een lijfrenteverzekering, dan kun je via de begunstiging van de verzekering bepalen welke nabestaande(n) uitkeringen ontvangen na jouw overlijden. Bouw je je via een geblokkeerde lijfrentespaar- of pensioenrekening aanvullend pensioen op bij een bank of beleggingsinstelling, dan kun je bij testament bepalen wie de (resterende) uitkeringen zullen ontvangen.
Voor de nabestaanden die de uitkeringen ontvangen gelden er na overlijden spelregels en aanzien van de duur van de uitkeringen:
- Indien de nabestaandenvoorziening toekomt aan de (gewezen) partner, dan dient de uitkering direct in te gaan (of zodra het recht op Anw is afgelopen). Wordt de uitkering uitgevoerd met een verzekering, dan kan iedere looptijd worden gekozen mits er een sterftekans is van 1%. Wordt de uitkering uitgevoerd bij een bank of beleggingsinstelling dan kan ook iedere looptijd worden gekozen, maar dient tussen de eerste en laatste termijn minimaal vijf jaar te zitten.
- Indien de nabestaandenvoorziening toekomt aan een familielid die jonger is dan 30 jaar, dan dient de uitkering direct in te gaan. Wordt de uitkering uitgevoerd met een verzekering dan kan er levenslang worden uitgekeerd of tijdelijk worden uitgekeerd, maar dan moeten de uitkeringen uiterlijk eindigen in het jaar waarin het familielid 30 jaar wordt. Wordt de uitkering uitgevoerd bij een bank of beleggingsinstelling dan moeten de uitkeringen of minimaal 20 jaar lopen of moet tussen de de eerste en laatste termijn minimaal vijf jaar zitten (maar minimaal het aantal jaren dat het familielid jonger is dan 30 jaar).
- Indien de nabestaandenvoorziening toekomt aan een familielid die 30 jaar of ouder is, dan dient de uitkering direct in te gaan. Wordt de uitkering uitgevoerd met een verzekering dan dient er levenslang worden uitgekeerd. Wordt de uitkering uitgevoerd bij een bank of beleggingsinstelling dan moeten de uitkeringen of minimaal 20 jaar lopen.
bij een uitkering van een nabestaandenvoorziening via een lijfrenteverzekering, moet er voor de naaste familie worden uitgekeerd tot uiterlijk 30 jaar of levenslang. Voor de partner of andere nabestaanden, kan grotendeels zelf worden bepaald hoe lang de uitkeringen na jouw overlijden nog duren;
Kom je te overlijden tijdens de uitkeringsfase, dan vervalt bij een lijfrenteverzekering het kapitaal toe aan de verzekeraar (tenzij je het overlijdensrisico hebt afgedekt via een overgangsclausule of via een contra-verzekering), terwijl bij de geblokkeerde lijfrentespaar- of pensioenrekening de uitkeringen over naar jouw wettige erfgenamen.
Bedrag ineens laten uitkeren
Heb je lijfrentekapitaal opgebouwd maar heb je er nog geen uitkeringen mee aangekocht, dan kun je alleen in de volgende twee gevallen je lijfrente, boetevrij, laten uitkeren als een bedrag ineens?
- Dat kan als je een kleine lijfrente hebt, die niet meer waard is dan € 5.364 (2024). Dit maximum geldt per aanbieder.
- Ook is het mogelijk om in geval van langdurige arbeidsongeschiktheid het lijfrentekapitaal (gedeeltelijk) af te kopen. Er moet dan wel aan de volgende voorwaarden zijn voldaan
- Degene die recht heeft op het lijfrentekapitaal moet langdurig arbeidsongeschikt zijn en de mag de AOW-gerechtigde leeftijd op het moment van uitkering nog niet hebben bereikt. Let er daarbij wel dat de wetgever strikte eisen stelt aan wat zij ziet als langdurig arbeidsongeschikt; én
- Er geldt een maximum aan het bedrag dat ineens mag worden uitgekeerd. Het mag in een kalenderjaar niet meer bedragen dan het hoogste van € 50.063 (2024) of het gemiddelde inkomen van de arbeidsongeschikte in de voorgaande twee jaren voorafgaand aan het jaar van afkoop. Wordt het maximum toch overschreden, dan is alleen over het meerdere een boete verschuldigd.
Wel ben je over de uitkering ineens inkomstenbelasting verschuldigd. De netto-uitkering is vervolgens belast in box 3, tenzij je het uitgeeft vóór 1 januari van het daarop volgende jaar.
Meer mogelijkheden:
als je je aanvullend pensioen vóór 1992 hebt afgesloten (oud regime lijfrente)
Heb je vóór 1992 een lijfrenteverzekering afgesloten, dan gelden de hiervoor beschreven beperkingen niet voor jou als je:
- vóór 1992 een koopsom voor een lijfrenteverzekering hebt betaald; of
- vóór 15 oktober 1990 een periodieke premie met een verzekeraar hebt afgesproken; én
- na de hiervoor genoemde data geen extra premie meer hebt betaald.
Er is dan sprake van een oud regime lijfrente.
Mogelijkheden van het oude regime
Als je aan deze voorwaarden voldoet kun je het oude regime behouden door vaste en gelijkmatige periodieke uitkeringen met een verzekeraar af te spreken. Je bepaalt grotendeels zelf wanneer je uitkeringen wilt ontvangen, voor hoe lang en wie de uitkeringen ontvangt. Wil je het oude regime behouden, dan moet je bij het aankopen van een uitkering rekening houden met:
- Het onzekerheidsvereiste
Dit houdt in dat binnen de looptijd de overlijdenkans statistisch gezien minimaal 1% moet bedragen. Dit heeft invloed op de duur van de uitkering. De minimale uitkeringsduur wordt daarom bepaald aan de hand van zogenoemde sterftetafels - Behoud van het oude regime
De nieuwe uitkerende verzekering moet in ieder geval uiterlijk ingaan in het kalenderjaar waarin u 75 wordt. Het lijfrentekapitaal wordt gestort in een nieuwe lijfrenteverzekering die periodiek een bedrag uitkeert tot aan de gekozen einddatum. De minimale uitkeringsperiode is afhankelijk is van de zogenaamde 1% sterftekans
Je kunt ook het kapitaal gebruiken voor de aankoop van een tijdelijke of levenslange oudedagsvoorziening zoals hiervoor beschreven. In dat geval komt het oude regime te vervallen. Dat oude regime komt ook te vervallen zodra u het kapitaal laat uitstellen of laat uitkeren bij een bank of beleggingsinstelling.
Zo kunt u het kapitaal ineens volledig laten uitkeren, zonder dat er boete verschuldigd is. Wel ben je inkomstenbelasting verschuldigd. De netto-uitkering is gewoon belast in box 3, tenzij je het uitgeeft vóór 1 januari van het daarop volgende jaar.
Ook kun je de opbouw van het kapitaal met behoud van het oude regime uitstellen. Je moet dat dan wel doen bij een verzekeraar. Deze bepaalt ook tot welke leeftijd zij uitstel aanbiedt. Stel je uit bij een bank of beleggingsinstelling, dan verlies je je oude regime en moet je je aanvullend pensioen uiterlijk in laten gaan op 31 december in het vijfde kalenderjaar na het kalenderjaar waarin je AOW krijgt.
Tot slot kun je ook het kapitaal of de uitkeringen schenken aan bijvoorbeeld (klein)kinderen.
- Bij schenking van het kapitaal kunnen kinderen naar eigen inzicht de lijfrente verder besteden. De (klein)kinderen betalen schenkbelasting over 70% van het bedrag. Eventueel kunnen zij gebruikmaken van de jaarlijkse of eenmalige hoge schenkingsvrijstelling. Het (klein)kind moet voor de einddatum van de verzekering als begunstigde op de polis vermeld worden. Het kind kan zelf bepalen wanneer de uitkeringen aangekocht worden.
NB Schenking aan partner met lager inkomen is niet (meer) toegestaan. - Bij schenking van een lijfrente-uitkering behoudt u zeggenschap. Bij schenking van een periodieke lijfrente-uitkering wordt geen schenkbelasting geheven. (Klein)kinderen betalen inkomstenbelasting over de ontvangen uitkeringen. Dit kan op basis van een lager belastingtarief zijn.
als je je aanvullend pensioen vóór 2006 hebt afgesloten (overbruggingslijfrente)
Heb je een lijfrente die vóór 2006 is afgesloten, dan kun je met het tot en met 31 december 2005 opgebouwde lijfrentekapitaal zogenaamde overbruggingslijfrente-uitkeringen aankopen. Met deze tijdelijke uitkeringen overbrug je dan de periode dat je stopt met werken tot het moment waarop je 65 jaar wordt, AOW-uitkeringen gaat ontvangen of uitkeringen uit een pensioenregeling van je werkgever(s) ontvangt. Deze uitkering bedraagt maximaal € 63.288 per jaar (niet geïndexeerd).
Deze uitkeringen kun je alleen door een verzekeraar laten doen. Wil je toch laten uitkeren via een bank of beleggingsinstelling, dan kun je alleen een tijdelijke of levenslange oudedagsvoorziening aankopen (zoals hiervoor omschreven).
Omdat je vóór je AOW-leeftijd misschien in een hoge inkomstenbelastingschijf zit dan vanaf je AOW-leeftijd, is het verstandig om uit te zoeken of je niet beter met uitkeren kunt wachten totdat je je AOW-leeftijd bereikt.
als je je aanvullend pensioen vóór 2014 hebt afgesloten
Heb je jouw lijfrente afgesloten vóór 1 januari 2014 dan kun je er ook voor kiezen om de uitkeringen van de tijdelijke oudedagsvoorziening in te laten gaan vanaf je 65ste of in het jaar waarin het pensioen van jouw werkgever tot uitkering komt, als dat een eerder moment is. De minimale duur is 5 jaar. Voor de aankoop van deze uitkering mag geen hoger kapitaal worden afgestort dan de hoogte van het lijfrentekapitaal op 31 december 2013.
Omdat je vóór je AOW-leeftijd misschien in een hoge inkomstenbelastingschijf zit dan vanaf je AOW-leeftijd, is het verstandig om uit te zoeken of je niet beter met uitkeren kunt wachten totdat je je AOW-leeftijd bereikt.
als je je oudedagsverplichting (ODV) om wilt zetten
Heb je als directeur-grootaandeelhouder (DGA) jouw pensioen in eigen beheer omgezet in een oudedagsverplichting (ODV), dan kun je ervoor kiezen om de ODV te laten uitkeren vanuit je BV. Groot nadeel van de BV de uitkering te laten doen is dat je dan een lange uitkeringsduur vastzit (20-25 jaar). Het kan dan ook interessant zijn om de waarde van de ODV extern af te storten door deze over te dragen aan een bank, beleggingsinstelling of verzekeraar.
Met de overgedragen waarde kun je dan een tijdelijke of levenslange oudedagsvoorziening aankopen. Daarvoor gelden dan de normale uitkeringsregels (zoals hierboven omschreven) met dien verstande dat je – onder voorwaarden – af mag wijken van de stelregel dat je uiterlijk 5 jaar na het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd een lijfrente moet hebben aangekocht.
Groot voordeel van extern afstorten is dat je qua uitkeringsduur meer flexibel bent. Kies je voor een uitkering via een verzekering, dan kun je je kring van begunstigden wat uitbreiden. Voor je BV is het extern afstorten ook interessant omdat je dan geen liquide vermogen meer hoeft aan te houden voor het betalen van de uitkeringen, je geen wezenlijk faillissementsrisico meer hebt en – wellicht – je BV helemaal kunt liquideren.
als je je stakingswinst om wilt zetten
Ben je IB-ondernemer en stop je met je bedrijf, dan moet je belasting betalen over de zogenoemde stakingswinst. Wil je niet in één keer afrekenen met de fiscus, dan is het ook mogelijk om met de stakingswinst een tijdelijk of levenslang aanvullend pensioen aan te kopen. Op de uitkeringen zijn dan de normale uitkeringsregels (zoals hierboven omschreven) van toepassing. Over de uitkeringen betaal je dan inkomstenbelasting.
Of je je volledige stakingswinst mag afstorten is maar de vraag. De fiscus heeft maxima gesteld. Deze maxima kunnen ook nog worden verlaagd als je in het verleden al pensioen, een fiscale oudedagsreserve of een oudedagsvoorziening hebt aangelegd. Kortom, dat moet eerst worden berekend.
Heb je stakingswinst die je – rekening houdend met het fiscale maximum – kunt omzetten in een aanvullend pensioen, dan kun je dit afstorten bij een bank, beleggingsinstelling of verzekeraar.
bij vrijvallen gouden handdrukverzekering- of rekening
Vroeger kon je bij ontslag je ontslaguitkering (gouden handdruk) ineens laten uitkeren als loon, maar het was ook mogelijk om direct afrekenen met de fiscus door deze uitkering af te storten bij een bank, verzekeraar of een zogenaamde stamrecht-BV. Je kon dan de vergoeding laten renderen. Met het opgebouwde kapitaal moest je dan te zijner tijd wel uitkeringen aankopen die belast worden.
De mogelijkheid om een gouden handdruk om te zetten in een opbouwende voorziening is er niet meer. Wel kunnen deze voorzieningen tot uitkering komen. Voor de uitkeringen gelden dan andere regels dan bij een regulier aanvullend pensioen. Zo moeten de uitkeringen toekomen aan de werknemer, uiterlijk in het jaar dat deze recht krijgt op AOW. Bij eerder overlijden moeten de uitkeringen direct ingaan en toekomen aan een specifieke kring van personen uit het gezin van werknemer.
Zowel banken, beleggingsinstellingen als verzekeraars kunnen de uitkeringen verrichten. Ook is het mogelijk gemaakt om het vrijkomende kapitaal ineens te laten uitkeren. Over de uitkering(en) moet belasting worden betaald.
Bij wie kun je aanvullend pensioen laten uitkeren?
Het uitkeren van aanvullend pensioen kan via een bank, beleggingsinstelling of een verzekeraar. Hieronder leggen wij kort de verschillen uit:
Aanvullend pensioen uitkeren bij een bank
Je kunt aanvullend pensioen laten uitkeren via een geblokkeerde uitkerende lijfrentespaarrekening bij een bank.
Op deze rekening stort je het opgebouwde kapitaal af tegen een vaste depositorente. Deze rente is afhankelijk van de looptijd die je kiest voor je uitkeringen.
Een uitkerende lijfrentespaarrekening biedt zekerheid Je weet van tevoren welk bedrag er zal worden uitgekeerd. Tot € 100.000 is het kapitaal gedekt onder het Depositogarantiestelsel. Dat geldt voor alle rekeningen van een rekeninghouder bij één bank. Kom je te overlijden, dan worden de uitkeringen voortgezet ten behoeve van jouw jouw wettige erfgenamen.
Tot slot vervalt bij overlijden het kapitaal niet aan de bank, maar komt het kapitaal toe aan je wettige erfgenamen of diegenen die je bij testament of legaat hebt aangewezen als rechthebbende; op de afwikkeling van de uitkering zijn dan de regels van de nabestaandenvoorziening van toepassing.
De uitkerende lijfrentespaarrekening is geschikt voor mensen die zekerheid willen hebben. Nadeel van de uitkerende lijfrentespaarrekening is wel dat de uitkeringen niet tussentijds kunnen worden aangepast bij renteverhogingen. Daarnaast geldt bij lange uitkeringsduren dat het waarschijnlijk is dat de uitkeringen niet volledig koopkrachtbestendig zullen zijn. Zekerheid heeft dus een prijs.
Beloning
Voor het advies over en/of bemiddeling in een uitkerende lijfrentespaarrekening maken wij van tevoren met jouw een beloningsafspraak. Lees daarover ook hier onze Dienstenwijzer en het Dienstverleningsdocument Vermogen.
Na het afsluiten van de uitkerende lijfrentespaarrekening bieden wij alleen wettelijke nazorg, tenzij wij met jou nadere afspraken maken over aanvullende nazorg. De wettelijke nazorg omvat onder meer het tijdig – tijdens de looptijd van een uitkerende lijfrentespaarrekening – verstrekken van informatie over wezenlijke wijzigingen in de informatie over de uitkerende lijfrentespaarrekening, voor zover dit redelijkerwijs relevant is voor een adequate beoordeling van de uitkerende lijfrentespaarrekening. Heb je vragen over de lijfrentespaarrekening die niet vallen onder de wettelijke nazorg, dan maken wij hierover eerst met jou een beloningsafspraak.
Aanvullend pensioen uitkeren bij een beleggingsinstelling
Het aanvullend pensioen kan ook door middel van beleggen worden uitgekeerd binnen een zogenaamde uitkerende pensioenrekening.
Je kunt daarbij gebruik van de beleggingsdienstverlening via ons kantoor, waarbij je toegang kunt krijgen tot professioneel vermogensbeheer van OAKK Beheerd beleggen of tot de door ons zelf samengestelde, duurzame adviesportefeuilles van Impactbeleggen.
De uitkerende pensioenrekening biedt een aantal voordelen:
- Door te beleggen ben je beter in staat om het verlies aan koopkracht het hoofd te bieden.
- Als je voor een lange periode (>10 jaar) het kapitaal laat uitkeren kun je waarschijnlijk het beleggingsrisico nemen met uitzicht op een beter rendement dan sparen.
- Je maakt gebruik van professioneel vermogensbeheer en/of beleggingsadvies en je bent niet zelf meer aangewezen op beleggingskeuzes. Ook tijdens de rit kan er nog geswitcht worden tussen beleggingsstrategie en risicioprofiel.
- Tot slot vervalt bij overlijden het kapitaal niet aan de beleggingsinstelling, maar worden de uitkeringen voortgezet ten behoeve van jouw jouw wettige erfgenamen..
Een uitkerende pensioenrekening moet wel echt bij je passen. Je moet het beleggingsrisico kunnen en willen lopen. Kijk dan ook aan de hand van je Beleggersprofiel of de uitkerende pensioenrekening wat voor jou is.
Beloning
Voor het advies over en/of bemiddeling in een uitkerende pensioenrekening worden wij door jou beloond aan de hand aan de hand van percentage over het belegd vermogen. Lees daarover hier meer over en lees ook hier onze Dienstenwijzer en het Dienstverleningsdocument Vermogen.
Na het afsluiten van de pensioenrekening bieden naast de wettelijke nazorg ook aanvullende dienstverlening. Tenzij anders aangegeven is dit inbegrepen in onze beloning. De wettelijke nazorg omvat overigens onder meer het tijdig – tijdens de looptijd van een pensioenrekening – verstrekken van informatie over wezenlijke wijzigingen in de informatie over de pensioenrekening, voor zover dit redelijkerwijs relevant is voor een adequate beoordeling van de pensioenrekening.
Aanvullend pensioen uitkeren via een verzekeraar
Een aanvullend pensioen kan ook worden uitgekeerd binnen een levensverzekering. Binnen deze zogenaamde direct ingaande lijfrente garandeert de verzekeraar dat je voor de overeengekomen contractduur uitkeringen zult ontvangen. Bij voortijdig overlijden vervalt normaal gesproken het kapitaal aan de verzekeraar. Je kunt dit risico als volgt afwenden:
- Partner als tweede verzekerde opgeven (overgang)
De uitkeringen gaan over op je partner als je binnen de vastgestelde uitkeringstermijn overlijdt (mits de partner dan nog in leven is). De verzekerde uitkeringen zijn lager dan zonder het meeverzekeren van uw partner. - Afsluiten van een contraverzekering
Heb je geen partner of wil je dat de uitkeringen naar andere nabestaanden gaan, zoals je kinderen? Met een contraverzekering voorkomt je vermogensverlies. De koopsom voor de contraverzekering mag niet betaald worden uit de uitkering van de
lijfrenteverzekering. De nabestaanden moeten deze de koopsom zelf betalen. Zij ontvangen na jouw overlijden het bedrag niet in periodieke uitkeringen, maar in één keer. De nabestaanden betalen over de uitkering inkomstenbelasting in box 1.
De direct ingaande lijfrente en de contra-verzekering zijn contractuele afspraken tussen jou en de verzekeraar. De meeste verzekeraars bieden niet veel flexibiliteit. Het belangrijkste onderdeel is de rente die door de verzekeraar geboden wordt. Is die rente hoog en staat deze voor lange tijd vast, dan weet je waar je aan toe bent. Is de rente laag, dan kan de afspraak met de verzekeraar rigide aanvoelen, waardoor het beter is naar een uitkerende lijfrentespaarrekening te kijken.
Om koopkrachtverlies in te perken was het ook mogelijk om een direct ingaande beleggingslijfrente aan te kopen. Deze vorm is vrijwel niet verkrijgbaar en laten wij dan ook buiten beschouwing.
Beloning
Voor het advies over en/of bemiddeling in een direct ingaande lijfrente (en de contra-verzekering) maken wij van tevoren met jouw een beloningsafspraak. Lees daarover ook hier onze Dienstenwijzer en het Dienstverleningsdocument Vermogen.
Na het afsluiten van de direct ingaande lijfrente (en de contra-verzekering) bieden wij alleen wettelijke nazorg, tenzij wij met jou nadere afspraken maken over aanvullende nazorg. De wettelijke nazorg omvat onder meer het tijdig – tijdens de looptijd van een direct ingaande lijfrente (en de contra-verzekering) – verstrekken van informatie over wezenlijke wijzigingen in de informatie over de direct ingaande lijfrente (en de contra-verzekering), voor zover dit redelijkerwijs relevant is voor een adequate beoordeling van de direct ingaande lijfrente (en de contra-verzekering). Heb je vragen over de direct ingaande lijfrente (en de contra-verzekering)die niet vallen onder de wettelijke nazorg, dan maken wij hierover eerst met jou een beloningsafspraak.
Onze experts
Neem gerust contact op
Wil je meer weten over alle vormen van pensioen? Bel of mail ons, wij helpen je graag.
Documenten
Lees hier meer over onze dienstverlening ten aanzien van pensioen, onder andere onze dienstenwijzer, voorwaarden en dienstverleningsdocumenten.
Kosten en nazorg
Kosten advies en bemiddeling
Voor het advies over en/of bemiddeling in een lijfrentespaarrekening of lijfrenteverzekering maken wij van tevoren met jouw een beloningsafspraak. Voor het advies over en/of bemiddeling in een pensioenrekening op basis van beleggen worden wij door jou beloond aan de hand aan de hand van percentage over het belegd vermogen. Lees daarover hier meer over.
Wil je meer weten over onze Dienstenwijzer en de Vergelijkingskaart Vermogen opbouwen, kijk dan even hier.
Kosten nazorg
Na het afsluiten van de lijfrentespaarrekening of lijfrenteverzekering bieden wij alleen wettelijke nazorg, tenzij wij met jou nadere afspraken maken over aanvullende nazorg. De wettelijke nazorg omvat onder meer het tijdig – tijdens de looptijd van een lijfrentespaarrekening – verstrekken van informatie over wezenlijke wijzigingen in de informatie over de lijfrentespaarrekening , voor zover dit redelijkerwijs relevant is voor een adequate beoordeling van de lijfrentespaarrekening. Heb je vragen over de lijfrentespaarrekening of lijfrenteverzekering die niet vallen onder de wettelijke nazorg, dan maken wij hierover eerst met jou een beloningsafspraak.
Na het afsluiten van de pensioenrekening op basis van beleggen bieden naast de wettelijke nazorg ook aanvullende dienstverlening. Tenzij anders aangegeven is dit inbegrepen in onze beloning. De wettelijke nazorg omvat overigens onder meer het tijdig – tijdens de looptijd van een pensioenrekening – verstrekken van informatie over wezenlijke wijzigingen in de informatie over de pensioenrekening, voor zover dit redelijkerwijs relevant is voor een adequate beoordeling van de pensioenrekening.