Van magere en vette jaren en het belang van buffers

Op de lagere school hoorde ik het Bijbelse verhaal over Jozef en de farao voor de eerste keer. De farao had een droom waarin zeven mooie en vette runderen uit de Nijl kwamen en graasden op de oever. Vervolgens kwamen er zeven scharminkels van runderen uit de Nijl, die deze vette koeien opaten.
Jozef was de enige die deze droom begreep en uit kon leggen. De farao wist daardoor dat het Egyptische rijk een aantal zeer voorspoedige jaren zou gaan beleven. Maar daarna zou het rijk worden geplaagd door een aantal jaren van hongersnood. Met die kennis werd een oplossing bedacht: het aanleggen van buffervoorraden.

Crisistijden voor ondernemers

Het verhaal van Jozef is een oud Bijbels verhaal. Maar het is ook een verhaal dat nog altijd relevant is. Toen in 2008 de kredietcrisis losbarstte waren veel landen, bedrijven, organisaties en gezinnen hier niet op voorbereid. Na vele vette jaren waren maar weinig mensen klaar voor de magere jaren. Het ontbreken van buffers heeft de toenmalige leiders nogal wat kopzorgen bezorgt.

Uit deze crisis werden dezelfde lessen geleerd als in de oudheid. Cash is King werd een begrip en veel bedrijven en landen hebben dan ook de laatste 10 jaren buffers aangelegd, zodat een volgende crisis niet zo hard zou aankomen. Nederland is daar met zijn begrotingsdiscipline een goed voorbeeld van. Verzekeraars en banken werden met wetgeving gedwongen om buffers aan te houden. Een ook het MKB en een groot deel van de ZZP’ers heeft de buffers op orde.

Buffers in crisistijd

Dankzij deze buffers hebben de meeste bedrijven in elk geval de eerste klap van de coronacrisis kunnen overleven. De eigen buffers van ondernemingen konden worden aangevuld met financiële steun van de overheid. Deze steun was mogelijk omdat de overheid al jaren lang een gezondheid huishoudboekje had. Zelfs de zorgverzekeraars konden vanuit hun buffers zorgverleners ondersteunen als inkomsten wegvielen.

Daar staat tegenover dat niet iedereen de lessen uit het verleden ter harte heeft genomen. Niet alle EU-landen hebben na de kredietcrisis hun huishouding op orde gebracht en een buffer opgebouwd. Maar ook een aantal beursgenoteerde bedrijven hebben de buffers uitgekeerd aan aandeelhouders en moeten nu de hand ophouden bij de overheid.

We moeten natuurlijk wel voorzichtig zijn met oordelen. Er zijn veel bedrijven en ondernemers die net gestart zijn of grote investeringen hebben gedaan. Zij hebben nog geen vet op de botten omdat ze nog geen tijd hebben gehad om de zo noodzakelijk buffers op te bouwen.

De volgende crisis

De opgebouwde buffers verdwijnen de komende maanden geheel of gedeeltelijk. Maar de lessen uit de Bijbelse verhalen blijven relevant. De magere jaren waar we nu in zitten worden weer gevolgd door vette jaren. En dan moeten de reserves weer worden aangevuld.